Hayat Üzerine Düşünceler...

---

Bir sabah, şehirdeki sevdiğiniz bir kafeye oturdunuz. Açık havada kahvenizi yudumlayıp kuş sesleri eşliğinde güne başlamak istiyorsunuz. Tam o sırada yan masadaki biri sigarasını yakıyor. Tüm huzur, nefesinizle birlikte dumanın içinde kayboluyor. Size ait olan temiz hava, başkasının zehriyle doluyor.

İç mekânlarda sigara yasağı yıllar önce getirildi. Bu düzenleme, halk sağlığı açısından büyük bir adımdı. Ama dış mekânlar hâlâ gri dumanlarla çevrili. Oysa sigara içmeyenlerin temiz hava hakkı, açık alanlarda da korunmalı.

Sigara İçmeyenler Neden Geri Çekilmek Zorunda Kalıyor?

Açık hava mekânlarında sigara içilmesi, içmeyenlerin seçme hakkını ellerinden alıyor. İnsanlar ya dumana maruz kalmayı göze alıyor ya da içeri kaçmak zorunda kalıyor. Yani bu durumda özgür olan taraf, sigara içmeyen değil, sigara içen oluyor. Oysa olması gereken tam tersi: Kimse başkasının sağlığını tehdit ederek özgürlük talep edemez.

Pasif içicilik sadece kapalı alanlarda değil, açık alanlarda da sağlığı tehdit eder. Özellikle rüzgarlı ortamlarda duman metrelerce uzağa taşınabilir. Çocuklar, yaşlılar, astımı olanlar, hamileler... Açık havada da bu tehlikeye maruz kalıyorlar.

Dünyada Açık Alan Sigara Yasağı Uygulayan Ülkeler

Birçok ülke bu konuda ciddi adımlar attı:

• Avustralya: Sidney ve Melbourne gibi şehirlerde restoranların dış mekânlarında sigara yasağı uygulanıyor.
• Kanada: Ontario ve Britanya Kolumbiyası'nda, çocuk oyun alanlarında, plajlarda ve restoran teraslarında sigara içmek yasak.
• İspanya: Pandemi döneminde başlatılan açık alan sigara yasağı, bazı bölgelerde kalıcı hale getirildi.
• ABD: California eyaletinde parklar, plajlar, bazı kampüsler ve restoran      teraslarında sigara içmek yasak.
• İtalya: Milano’da halka açık alanlarda sigara yasağı uygulanıyor; özellikle toplu taşıma durakları, parklar ve çocuk alanlarında.

Bu uygulamalarla hem çevre temizliği hem de halk sağlığı korunuyor. Üstelik vatandaşlar da zamanla bu yasakları benimsiyor.

Türkiye’de de Bu Adım Atılmalı

Türkiye’de kapalı alan yasağı sonrası toplumun büyük kısmı bu uygulamaya alıştı. Şimdi sırada açık alanlarda, özellikle kafe ve restoranların dış mekanlarında, parklar, çocuk oyun alanları, hastane ve okul önleri gibi yerlerde sigara yasağının getirilmesi var.

Bu, sadece sağlıkla ilgili değil, eşitlik ve saygı meselesi. Sigara içmeyenlerin de bir masada otururken, parkta otururken veya çocuklarını oynatırken dumandan uzak kalma hakkı var.

Sonuç: Hava Ortak, Saygı Karşılıklı Olmalı

Sigara içen bireyler tercihlerinde özgür olabilir. Ama bu tercih, başkasının nefesini gasp ettiği anda, bireysel özgürlükten çıkar. Temiz hava lüks değil, bir temel haktır.

Türkiye’nin bir sonraki adımı, açık alanlarda sigara içilmesini sınırlamak olmalı. Böylece yalnızca sigara içenlerin değil, sigara içmeyenlerin de hakları korunmuş olacaktır.